Słowo „smog” wywodzi się od angielskich słów: „smoke” czyli „dym” oraz „fog”- „mgła”. Połączenie tych dwóch wyrazów odzwierciedla występujące zjawisko formy „sztucznej mgły” powstałej w nienaturalny sposób jako wtórny efekt działań człowieka oraz niesprzyjających zmian przyrodniczych w środowisku. W chwili obecnej określenie jest szeroko stosowane na świecie jako określenie zjawiska zanieczyszczeń, będących skutkiem działalności człowieka.
Wyróżniamy dwa główne rodzaje smogu, z uwagi na miejsce i warunki jego tworzenia. Smog typu Los Angeles, który powstaje przede wszystkim w letnich miesiącach i który spotkać można głównie w strefach subtropikalnych oraz tak zwany smog londyński. Ten ostatni charakterystyczny jest dla umiarkowanej strefy klimatycznej, występuje głównie w okresie od listopada do stycznia (czasem marca). Te dwa rodzaje smogu różnią się składem chemicznym i pyłem.
Niestety coraz częściej mamy do czynienia z charakterystycznym zjawiskiem rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń na inne obszary, czyli tak zwany smog napływowy. Powoduje on oczyszczenie się powietrza w jednym miejscu z jednoczesnym zanieczyszczeniem w drugim. Warto też wiedzieć, że w Polsce mamy do czynienia nie tylko ze smogiem typu londyńskiego, lecz również typu Los Angeles, który jest skutkiem zanieczyszczenia komunikacyjnego.
Jak powstaje smog i z czego się składa?
Smog powstaje wskutek przedostawania się do atmosfery szkodliwych związków chemicznych w tym substancji stałych w postaci pyłów zawieszonych. Część występujących trujących substancji to związki chemiczne, których głównym źródłem są węgiel, ropa naftowa i jej pochodne (asfalt, koks, benzyna). Szkodliwe substancje powstają także w wyniku palenia tytoniu oraz podczas spalania drewna. Najbardziej trującymi jednak substancjami wchodzącymi w skład smogu są pyły zawieszone PM 2,5 oraz PM 10. Pył PM 2,5 zawiera cząstki stałe o bardzo niewielkiej średnicy wynoszącej zaledwie do 2,5 mikrometra. Ze względu na swój rozmiar, po przedostaniu się do układu oddechowego w bardzo łatwy sposób przemieszczają się dalej, powodując zatrucie krwioobiegu. Pył PM 10 z kolei złożony jest z ziarenek o średnicy do 10 mikrometrów, które przenikają w głąb płuc, dokonując niekorzystnych zmian w organizmach żywych.
Wymienione trucizny emitowane są do atmosfery w różnym stężeniu, na którego wpływ mają takie czynniki jak gęstość istniejącej zabudowy, duża wilgotności powietrza, zamglenia, brak wiatru oraz ukształtowanie terenu.
Wymienione substancje przedostają się do powietrza głównie w wyniku indywidualnego ogrzewania gospodarstw domowych. Ogrzewanie domów za pomocą pieców, w których stosuje się opał w postaci koksu, węgla, ekogroszku, drewna,
a nierzadko również odpadków i śmieci jest podstawową przyczyną emisji trujących substancji oraz pyłów zawieszonych PM 2,5 i PM 10 do atmosfery. Zanieczyszczenia pochodzące z ogrzewania domów (tak zwana „niska emisja”) stanowią największy udział procentowy (ponad 83%) stężenia PM 10 w powietrzu. Największa ilość substancji emitowana jest podczas indywidualnego ogrzewania budynków, a dopiero na dalszym miejscu przez zakłady koksownicze czy transport drogowy.
Co powoduje smog:
Długotrwała styczność ze smogiem wpływa na zdrowie oraz jakość życia człowieka. Smog jest przyczyną wielu groźnych schorzeń człowieka m.in.: chorób układu oddechowego (w tym raka płuc, astmy, alergii oddechowych, infekcji, stanu zapalnego dróg oddechowych, zatorowości płucnej), chorób układu krążenia (np. nadciśnienia tętniczego, chorób niedokrwienia serca, zawału serca, udaru mózgu), jak również chorób onkologicznych. Smog może powodować również osłabienie odporności organizmu człowieka z charakterystycznymi objawami podrażnienia śluzówki, utrzymujących się stanów zapalnych wywołujących kaszel, katar, podrażnienie gardła. Poza tym smog przyczynia się także do powstawania kwaśnych deszczy, które również działają niekorzystnie na wszelkie organizmy żywe, stan środowiska naturalnego, a nawet istniejącą zabudowę.
Skutki zanieczyszczenia powietrza odczuwamy również pośrednio, poprzez spożywanie skażonego mięsa zwierząt, czy roślin, które wzrastały w warunkach skażenia środowiska. Toksyczność czynników chemicznych znajdujących się w powietrzu oddziałują bowiem nie tylko na ludzi lecz także zwierzęta oraz rośliny.
Jak walczyć ze smogiem
Urząd Gminy Jedlińsk
ul. Warecka 19
26-660 Jedlińsk
tel./fax: 48 321 30 21
e-mail: jedlinsk@jedlinsk.pl
Referaty
Budżetowy
tel. 48 321 30 66
Podatków i Opłat
tel. 48 321 30 66
Promocji i Rozwoju Gospodarczego
tel. 48 321 30 87
Rolnictwa, Środowiska
i Gospodarki Gruntami
tel. 48 321 30 98
Społeczno-Administracyjny
tel. 48 321 31 26
Biuro Rady Gminy
tel. 48 321 30 89
Urząd Stanu Cywilnego
tel. 48 321 31 26
Godziny otwarcia
poniedziałek: 8:00–17:00
wtorek–czartek: 7:30–15:30
piątek: 7:30–14:30
przerwa: 10:40–11:00